فایل در ۲۴ صفحه قرار دارد که ۵ صفحه در توضیحات قرار دارد.

گرايشهايي نو درجرم شناسي انگليس و آمريكاي شمالي

مقدمه :

الف ـ مي توان گفت كه تا سالهاي 1960 ، جرم شناسي آمريكاي شمالي و انگليسي ، همانند جرم شناسي ساير كشورهاي اروپايي پيرامون پژوهش عوامل مجرمانه و سازو كار « عملي ساختن انديشه مجرمانه » دور مي زده است . به همين مناسبت ، اين جرم شناسي به طرف شناسايي روشهاي درماني و پيشگيرانه بزه و حتي المقدور جلوگيري از تكرار اعمال مجرمانه و در نهايت هموار نمودن بازگرداني اجتماعي محكومان ، متمايل بوده است . اين چيزي است كه انگلوساكسونها آن را REHABILITATIVEIDEAL مي نامند و به « اصلاح گرايي » هم مشهور است . بي شك اختلافهاي بسيار مهمي بين نظريه هاي تهيه شده بوسيلة انگليسيها و آمريكائيان وجود دارد كه همين اختلافها بين روشهاي گوناگون درمان وپيشگيري هم كه آنان پيشنهاد مي كرده اند به چشم مي خورد . نخستين اختلافها ، طبيعتاً بين برداشتهايي كه به نارسايهاي زيست شناختي يا ويژگيهاي روان شناختي و يا كساني كه بر عكس به اثر عوامل اجتماعي معتقدند ، وجود دارد . همچنين در ميان هر يك از اين گرايشهاي مهم ، اختلاف بين نظريه هاي خاص نيز وجود دارد . به همين جهت است كه به عنوان نمونه ، در نظريه هاي آمريكائي ، با شناختي كه ما در فرانسه از آنها داريم ، مي توان « محيط زيست گرايي » ، « معاشرتهاي ترجيحي » ، « تعارضهاي فرهنگي » ، « خرده فرهنگهاي بزه كارانه » … را از هم تميز داد . علي رغم اين اختلافها ، كليه اين نظريه ها ويژگي مشتركي را دارا بودند ، اصلي كه بطور ضمني مورد قبول آنها بود ، عبارت است از اينكه وجود جرم و بطور كلي انحراف در قالب آسيب شناسي فردي و اجتماعي و ناكارايي ، توجيه و تشريح مي گردد . همان طور كه انگليسيها مي گويند ، هدف تشريح با توجه به يك « الگوي پزشكي » بوده است . ب ـ ولي حدود پانزده سال است كه اينگونه برداشت ، نخست در آمريكا و سپس در انگلستان ، سخت مورد انتقاد قرار گرفته است . دلايل اين انتقادها ، پيچيده و گوناگون هستند .

1 ـ نخست بايد شكست ( واقعي يا ادعايي ) كوششهايي را كه در جهت پيشگيري بزهماري و سازش پذير مجدد اجتماعي محكومان صورت گرفته است آشكار ساخت . اين واقعيتي است كه بزهكاري از بيست سال پيش به گونه قابل ملاحظه اي افزايش يافته است ، كه بزهكاري نوجوانان باز هم به نسبت بيشتري افزايش پيدا كرده و بالاخره پيشگيري از تكرار جرم كه نا موفق بوده است. به اين ملاحظات كه صرفاً جرم شناختي ، يك پديده جامعه شناختي كليتر اضافه مي گردد كه اين ، تحول رويه هاي ( ايستار ) اعضاء جامعه نسبت به ارزشهاي اجتماعي ـ اخلاقي است . در واقع جامعه بطور سنتي ، داراي همگوني كافي ارزشهاي اجتماعي ـ اخلاقي و در نتيجه ممنوعيتهاي حقوقي كيفر دار را قبول كنند . باري ، حدود بيست سال است كه اينگونه تصور بطور فزاينده اي رها شده ، و به جاي آن بحث از جامعه تعددگرا مطرح شده است كه در آن همزيستي نظامهاي ارزشي مختلف و حتي مخالف با هم ، و در نتيجه ، اشاعه رفتار و كردارهاي اجتماعي مختلف مجاز باشد . اين نظريه اي كه بايد « جامعه با اغماض و گذشت » باشد ، جاي نظريه مبتني بر جامعه وحدت گرا را كه در اين صورت « جامعه سختگير و سركوبگر » ناميده مي شود گرفته است .

3 ـ بالاخره ، نظريه جامعه شناختي جديد به اين انتقادات اجازه داد تا در يك طرز تفكر علمي ، كه در سايه گسترش طرز تلقيهاي اختلاف آميز درباره ساختار اجتماعي شكل گرفت ، عليه جامعه شناسي فونكسيوناليست كه تا آن موقع حاكم بود وارد شوند . ج ـ در حقيقت بايد گفت كه در برابر اين پديده هاي جديد ، نظريه هاي جرم شناختي انگلوساكسون تحولات نا همسو و گوناگوني را طي كرده اند . رويهم رفته مي توان سه جهت مهم در برداشتهاي جرم شناختي بيست ساله اخير مشخص نمود : 1

ـ نخستين آن را مي توان باز گشت به كيفر سنتي توصيف كرد . اين بازگشت هميشه لزوماً بيانگر تشديد كيفر كه بعضي ها در برابر افزايش محسوس بزهكاري آن خواستار بوده اند ، نيست . براي بسياري از افراد ، اين برداشت عبارت است از بازگشت يا پافشاري دوباره به تشديد تضمينهاي دادرسي ضروري قانوني . اما چگونگي اين بازگشت هر چه باشد ، هدف رجوع دوباره به حقوق كيفري كلاسيك است .

2 ـ دومين جهت گيري به گونه اي كاملاً متفاوت ، بهبود فنون سازش پذيري مجدد اجتماعي را پيشنهاد مي كند . اين جهت ، در واقع بر اين باور است كه شكست اصلاح گرايي به خاطر علمي نبودن روشهاست و معتقد است درمان اين شكست را بايد با رجوع به فنون « باز آموزي مشروط » كه در قالب روان شناسي رفتارگرا تهيه و به اجرا در آمده است ، جستجو كرد . فيلم « پرتقال مكانيكي » نظريه نسبتاً درستي از اين شيوه مطالعه به دست مي دهد .