فایل در 10 صفحه قرار دارد که 3 صفحه  در توضیحات قرار دارد

ایل شاهسوند

مقدمه

ایل بزرگ شاهسوند از ایل های بزرگ ترک زبان ایران است که در استان های اردبیل و اذربایجان و در شهرهای سراب و اهر و مشکین شهر استقرار یافته اند . گروه های دیگری از این ایل در اطراف شهرستان نیریز در فارس زندگی می کنند(در ساحل جنوبی دریاچه بختگان). شاهسوندد های فارس تیره ای از ایل اینانلو به شمار می روند. ایل شاهسوندد در ابتدا به نام ال سون بوده که تمام صفویان و قارا قیونلو و اق قیونلو از این دسته هستند. شاهسوندد در زبان اذری به معنای دوستدار شاه است

ایل شاهسوند يك اتحاديه طوایف است كه در زمان شاه عباس صفوی از ادغام تعدادی از تیره‌های قزلباش و به منظور تضعیف سرکردگان قزلباش ایجاد شد. شاهسوند به زبان ترکی آذربایجانی به معنای شاهدوست است.

نویسندگان تواریخ و سفرنامه‌ها در این قول معتقند که شاه‌عباس بزرگ برای کاستن نفوذ و نیروی حکمرانان سی‌ودو طایفه‌ قزلباش که درآن روزگار تمشیت و ادارهٔ همه‌ امور مملکت را در دست داشتند و قدرتی بزرگ و خودکامه در برابر پادشاه به شمار می‌آمدند به ایجاد سپاهی مجهز و منظم در یکدستهٔ پیاده تفنگدار و یکدستهٔ سواره همت کرد.

علی‌الظاهر، بهانه‌ آن پادشاه از تشکیل و تجهیز این قشون پدید آوردن نیرویی رزم‌آور و ورزیده در برابر قوای «ینی چری» دولت عثمانی بود اما هدف واقعی و پنهانی وی مقابله با امرای خودسر و نافرمان قزلباش و از میان برداشتن قدرت و اعتبار ایشان به شمار می‌آمد.

ایل بزرگ شاهسوند در مناطق مختلف ایران استقرار یافته‌اند، ولی قسمت عمده آن در آذربایجان نواحی اردبیل، سراب وحدود هشت‌هزار خانوار ازاین ایلات در ارتفاعات اهر، مشکین‌شهر و کناره‌های رود ارس ییلاق و قشلاق می‌کنند. گروهی دیگر در شمال دریاچه ارومیه و سهند مستقر هستند.

گروه‌های دیگر این ایل در شهرستان ساوه و اطراف زنجان زندگی می‌کنند. همچنین گروهی از ایل شاهسوند در منطقه نیریز فارس در ساحل جنوبی دریاچه بختگان سکونت دارند. شاهسوندهای فارس تیره‌ای از ایل اینانلو یا اینالّو به‌شمار می‌آیند. گروهی از شاهسوند‌ها در شهرستان شاهین‌دژ ییلاق را در کوهستان‌ها به سر می‌برند که به شاهسوان یا شایسوان معروفند.

نظام ایل

نظام تقسیم بندی ایل شاهسوند به ترتیب بزرگ‌ترین به کوچک‌ترین واحد عبارت است از: ایل - طایفه - تیره - گوبک - اوبه و او.

ایل شاهسوند در آغاز از ۳۲ طایفه تشکیل می‌شد، ولی امروزه به تعداد این طایفه‌ها با توسعه تیره‌های سابق و یا تجزیه طایفه‌های کوچک‌تر افزوده شده.

شاهسوند مشکین شهر از طایفه هاي زیر تشکیل شده‌است. حاجی خانلو، حاجی خوجالو، اجیرلو، جوادلو، جوروغلو، گده بیگلو، گیکلو، مستعلی بیگلو، سرخان بیگلو، مرادلو، جانی یارلو، دمیرچی لو، طایفه تالش، میکائیل لو، هومن لو، قوردلو، عیسی لو، کورعباسلو ، قوجابیگلو ، مغان لو ،خدابنده لو ،پیرآیوتلو ، قره قاسملو ، ساری جعفرلو ، عرب لو ، خلیفه لو ، ادولو ، زرگرلو ، بیگدلو ، سروانلار ، حسین خان بیگلو ، علی بابالو ، سیدلو و جعفرلو و تکله و كوسه لر كه بيشتر در قم و ساوه و همدان هستند. خود كوسه لر ها به چند طايفه ديگر تقسيم ميشوند كه اباصلي و شكرلو از اين طوايف هستند. گفتني است كه بيشتر كوسه لر ديگر كوچ نميكنند و ساكن هستند.

رهبری طایفه ارثی نیست و بر اساس ریش سفیدی، درایت و اعتبار افراد است. در حال حاظر ایلخان یا رهبری واحدی برای ایل وجود ندارد و تصمیمات مربوط به وقت و مسیر کوچ و مراتع از طریق مشورت و ارتباط بزرگان طایفه صورت می‌گیرد.

پیشینه تاریخی

ايل شاهسوند در ابتدا با نام ايل ال سون بوده است كه تمام صفويان و قارا قيونلو ها و آق قيونلو ها از اين دسته هستند. اگر به طور كلي به خواهيم بگوييم شاهسوند ها در تركيه و عراق و آذربايجان و ايران ساكن هستند.

در دو قرن اخیر وقایع بسیاری در قلمرو شاهسوندها اتفاق افتاده‌است. در سال ۱۱۹۲ هجری شمسی عباس میرزا به کمک شاهسوندها بر علیه روسیه لشکر کشی کرد. در پی عهدنامه گلستان این ایل مناطق بسیار قشلاقی را در تالش و شمال دشت مغان از دست داد. در سال ۱۲۰۵ ایل ساهسون به نفع هر دو طرف وارد جنگ شد. شاهسوندهای شمال مغان در پشتیبانی از روسها و شاهسوندهای جنوب مغان به اتفاق ایل افشار به حمایت از قشون عباس میرزا جنگیدند. بر اساس قرارداد ترکمنچای ۱۲۰۷ شمسی قسمت شمالی مراتع قشلاقی در اختیار روسها قرار گرفت. در سال ۱۲۸۴ طایفه قوجا بیگلوی شاهسوند بر علیه روسها قیام کرده و درگیر شدند. شاهسوندهای قره داغی به رهبری بیوک خان فرزند رحیم خان قره داغی در سال ۱۲۸۳ هجری شمسی با مشروطه خواهان درگیر شدند که منجر به شکست آنها در برابر قوای ستارخان شد.