این فایل در89 صفحه نوشته شده است که 7صفحه آن را در توضیحات قرار دادیم

بخش اول

تكنولوژي نظامي در عهد كهن

دستيابي به تكنولوژي جديد از گذشته‌هاي بسيار دور در زندگي انسان‌ها و در تعيين سرنوشت جوامع بشري تاثير فراوان داشته و در روند تكامل تمدن بشري خصوصاً در عهد باستان هر گاه انسان به تكنولوژي جديدي دست ‌مي‌يافت، تحول عظيمي در زندگي او رخ داده است.

تحولات تكنولوژي در زمينه‌هاي متفاوت و در جوامع مختلف در گذشته به طرق و روش‌هاي گوناگون به وقوع مي‌پيوسته، ولي به علت نبودن ارتباطات و تبادل اطلاعات لازم بين جوامع، اين تحولات از پويايي بسيار كمي برخوردار بوده‌اند و بسيار كند صورت ‌مي‌گرفته و انتشار مي‌يافته‌اند.

انسان‌هاي اوليه به ناچار براي حفظ جان خود به فكر كردن و ابداع وسايل زندگي و دفاع پرداختند و ‌به مرور وسايل كشاورزي و ادوات جنگي را ساختند.

ترابري بسيار كندرو با گنجايش حمل بار و مسافر كم در عهد باستان و در نتجيه آن، ضعف ارتباطات و عدم انتقال سريع تكنولوژي بين جوامع مختلف، نبودن تكنولوژي پيشرفته در بخش كشاورزي و استفاده از ابزار و ادوات بسيار ابتدايي و ساده كه تمام نيروي كار را صرف تهيه مواد مورد نياز روزانه انسان مي‌كرد و مجال فكر كردن در ساير امور مخصوصاً امور نظامي را براي انسانهاي آن دوره فراهم نمي‌كرد و اصولا پايين بودن پايه و درجه تكنولوژيك صنايع در آن زمان، از دلايل عمده پيشرفت بسيار كند و روند نامنظم و نامرتب تحولات تكنولوژي نظامي به شمار مي‌آيند. از طرفي پديده‌هاي بازدارنده طبيعي نيز به نوعي در راه پيشرفت و گسترش اين تكنولوژي موانعي را به وجود مي‌آورده‌اند كه اغلب از كنترل انسان خارج بوده است.

انسان جستجوگر و سخت كوش در آرزوي دستيابي بر فراز آسمان و قعر درياها هرگز از تلاش و جديت در راه رسيدن به ترقي و تعالي و آينده‌اي بهتر دست برنداشته و با تكيه به هوش نبوغ خود گام به گام پيش رفته و بر قهر طبيعت فايق آمده است؛ براي تامين نيازمندي‌هاي خود ابزار لازم را اختراع نموده و براي مبهمات و نادانسته‌هاي خود نيز پاسخ يافت، ليكن هنوز هم بسياري از سوالات او بدون پاسخ است و تلاش در جهت يافت پاسخ همچنان ادامه دارد.

تكنولوژي در عهد باستان بسيار ساده و ابتدايي بوده و اگرچه بيشترين فكر انسان‌هاي اوليه معطوف و متوجه تامين امنيت و تهيه ابزار مبارزه با بلاهاي طبيعي و بهره‌برداري از محيط اطراف خود بوده است، پيشرفت در اين زمينه‌ها نيز بسيار كند بوده و قرنهاي متمادي سپري مي‌شده تا تحولي كه امروز بسيار ساده و پيش پا افتاده به نظر مي‌رسد، در تكنولوژي نظامي آن روز پيش مي‌آمده است. ابزار نظامي آن روز منحصر به آلات و ادوات شكار حيوانات و دفاع شخصي در مقابل خطرات بوده است.

اولين چيزي كه توجه انسان‌هاي اوليه را براي ساخت ابزار زندگي و جنگ افزار تدافعي به خود جلب كرده سنگ و گل و شاخه درختان بوده است و سپس پوست و استخوان حيوانات نيز در فرايند تكنولوژي نظامي عهد باستان جايگاه خاصي را به خود اختصاص داده است.

تكنولوژي نظامي در عهد باستان بسيار ساده و معمولا به صورت ابزاري غير مركب و ساخته شده از سنگ، چوب يا استخوان حيوانات بوده و اولين تحولي كه در اين زمينه رخ داده است در حقيقت توانايي تركيب اين مواد و ساخت جنگ افزارهاي مركب بوده است.

انسان پس از اينكه وسيله بستن اجسام و متصل نمودن آنها را به يكديگر كشف كرد، تحول بزرگي در زندگي او رخ داد. او توانست سنگ‌هاي تيز و صيقلي را به نوك چوبهاي بلند ببندد و در نتيجه موفق به ساخت نيزه شد و توانست حيوانات بيشتر و بزرگتري را شكار كند و از گوشت و پوست واستخوان آنها بهره برداري كند.

تحولات تكنولوژي نظامي در عهد كهن به همين ترتيب با پيشرفتي بسيار كند صورت مي‌گرفته است.

صورت نظاميگري در تاريخ بشري

انسان‌ها نيز همچون اغلب موجودات زنده و داراي حواس، موجوداتي اجتماعي‌اند و در طول تاريخ بر اساس همين خصلت طبيعي گرد هم جمع آمده و اجتماعات كوچك و سپس گروه‌هاي بزرگ انساني را در قالب دهكده‌ها، شهرها و كشورها تشكيل داده‌اند.

ابتدا خانواده اولين گروه اجتماعي بوده است و سپس اقوام كوچك در گذر زمان به مرور گسترده‌تر و بزرگتر شده، نواحي جغرافيايي خاصي را پوشش داده‌اند. قبايل اوليه ابتدا بر اساس تغييرات جوي و شرايط آب و هوايي زندگي كوچ نشيني داشته‌اند و مبادرت به ييلاق و قشلاق مي‌كرده‌اند و سپس جوامع ثابت و ساكن را به وجود آورده‌اند.

اصلي‌ترين گروه‌هاي اجتماعي پس از خانواده قبيله و ايل بوده و افراد با اتكا به قبيله، شخصيت اجتماعي براي خود قايل بوده‌اند. تعصبات قومي و قبيله‌اي در قالب تيره‌هاي نژادي شكل گرفته و با ساكن شدن قبايل انساني مالكيت شخصي، خانوادگي و قبيله‌اي مطرح و اولين چيزي كه ارزش مادي و معنوي يافته زمين‌هاي حاصلخيز، مراتع سرسبز و سواحل رودخانه‌ها بوده است. جوامع كوچك ايلي و قبيله‌اي پس از ساكن شدن به صورت دهكده‌ها و شهرهاي بزرگ در آمده و انسان به مرور متمدن و متمدن‌تر گشته و به مازاد توليد دست يافته است.

با وجود اين همه پيشرفت در زمينه‌هاي مختلف اجتاعي متاسفانه خوي تجاوزگري و روحيه زياده طلبي انسان نيز كه پس از كشته شدن هابيل به دست قابيل، همواره تاريخ بشريت را بر لوح زمان رنگ خون بخشيده است، همگام و هماهنگ با تحولات اجتماعي، قتل‌ها و غارت‌هاي فجيعي را رقم زده است.

يورش وحشيانه قبايل بيابان‌نشين به شهرها، غارت اموال، قتل عام فجيع مردان و به اسارت بردن زنان و كودكان، جنگهاي خونين بين كشورها، لشكركشي‌هاي سرداران و جهان گشاها در اقصي نقاط گيتي و در ادوار مختلف، حتي كشتار بيش از 20 ميليون انسان در آغاز قرن بيستم در دو جنگ جهاني با فاصله‌اي كمتر از 20 سال، در حالي كه انسان دروازه‌هاي طلايي تمدن را گشوده بود‌، و همچنين تجاوز ناجوانمردانه عراق به جمهوري اسلامي ايران و اشغال زورگويانه كويت توسط عراق يا كشتار وحشيانه و آواره نمودن ملت مسلمان و مستضعف كوزوو در سالهاي پاياني اين قرن، همه و همه بيانگر اين واقعيت است كه زياده طلبي و تجاوز به حقوق ديگران و دفاع در مقابل اين تجاوزها نه تنها كماكان وجود دارد، بلكه ابزار آن از شمشير و سپر به جنگ افزارهاي كشتار جمعي و انهدام كلي تبديل گرديده است.

در طول تاريخ انسان‌هاي زورگو و متجاوز به منظور قتل و غارت ديگران به پيشرفت تكنولوژي نظامي كمك كرده‌اند و از سوي ديگر نيز جوامع مترقي و رشد يافته براي دفاع از منافع خود در مقابل غارتگران به توسعه و گسترش تكنولژي نظامي پرداخته‌اند.

بدين ترتيب هميشه ابزار نظامي و نظاميگري خصوصا پس از اينكه اجتماعات شهري شكل گرتفه و منافع ملي جايگزين منافع شخصي و خانوادگي شده ضرورت داشته است.

نشر و گسترش تكنولوژي نظامي در قديم

آثار پديده‌هاي جغرافيايي به ويژه آثار توپوگرافي زمين بر روي عوامل پيشرفت چون ارتباطات و ترابي غير قابل انكار است و نقش اين پديده‌ها در برقراري روابط اجتماعي بين انسانها و تبادل فكر و انديشه‌ها بسيار موثر بوده است.

اين پديده‌ها منجر به ايجاد نواحي گوناگون جغرافيايي شده كه موجب شكل گيري محدوده‌هاي انساني با مرزهاي مشخص گرديده و در طول زمان با يورش نظامي به وسيله اقوام و ملل گاز طبيعي و گوناگون دستخوش تغييرات كلي شده اند.

توپوگرافي زمين و برخي از پديده‌هاي جغرافيايي در شكل گيري سازمان‌ها و نهادهاي انساني نيز موثر بوده و تكنولوژي نيز هر زمان توانسته اين آثار را تقويت و يا خنثي نموده است. پيشرفت‌هاي قابل توجهي كه پس از قرن پانزدهم ميلادي نصيب انسان شد دگرگوني‌هاي بي شماري را در امر ترابري پديد آورد و عوامل و موانع بازدارنده موجود بين نواحي جغرافيايي يك مرتبه فروريخت. جهان از نظر شكل و نقشه سياسي دگرگون شد و بيشتر نواحي انساني جزء قلمروهاي نظامي قدرت‌هاي بزرگ قرار گرفت.

اين نواحي، امريكاي مركزي، ژاپن، هندوستان، جنوب شرقي آسيا، چين و بخشي از اروپا را در گرفت، تمام كشورهاي كناره‌هاي درياي مديترانه را شامل شده و تا رودخانه‌هاي دجله و فرات ادامه داشته است. از جمله دگرگوني‌هاي مهم در فرايند اين تحولات پيدايش سواره نظام‌هاي مسلح به كمان بود كه در تيراندازي بي مانند بودند و اين كمانداران خيزش خود را از استپ‌هاي اوراسيا به سوي ساير نواحي انساني آغاز كرده و دگرگوني‌هايي را در جهان پديد آوردند. از سوي اين مهاجمان بيشترين تاثير تكنولوژي نظامي به اروپا و چين و آسياي جنوب غربي وارد شد و با توجه به اينكه ژاپن نيز در اين مواقع به يك قلمرو ويژه‌اي چيره شده بود آثار تكنولوژي نظامي آن نيز در پيشرفت و توسعه ملل همجوار بسيار موثر واقع گشت.

در هندوستان و آسياي جنوب شرقي و امريكاي مركزي با وجود اينكه تكنولوژي نظامي بخوبي با شرايط جغرافيايي آنها همخواني داشت ولي آنان توانايي بهره گيري از اين پيشرفت و توسعه تكنولوژي نظامي را نداشتند و برعكس در استپ‌هاي اوراسيا اين رويداد‌ها كاملا متفاوت بوده و مردمان اين نواحي از دانش و اطلاعات كسب شده از اروپا و به ويژه از چين بهره برداري كرده و تحت تاثير تكنولوژي نظامي اين نواحي قرار گرفتند. از طرف ديگر شرايط جغرافيايي منطقه مورد بحث نيز مستقيما به اين توسعه و پيشرفت كمك كرد.