این فایل در ۵۰ صفحه قرار دارد که 3 صفحه را در توضیحات قرار دادیم.

سلطنت شاه عباس

شاه عباس در تاريخ اول رمضان سال 978 (1570 ميلادي) در هرات متولد شد . وي هنگاميكه درقزوين به جاي پدر بر تخت سلطنت نشست بيش از هيجده سال نداشت. پس از انكه شاه عباس در قزوين به سلطنت رسيد عبدالله خان دوم (1006-991) پادشاه ازبكان از فرصت استفاده كرد و به هرات حمله برد و بعد از شش ماه حاكم قزلباش آن شهر را كشت و بر آنجا مسلط گرديد. شاه عباس كه تصميم به جنگ با عثماني را داشت بناچار برادرزاده خود را نزد سلطان عثماني فرستاد و در سال 1590 ميلادي طي قرارداد خفت باري با عثماني صلح كرد. بر طبق اين قرارداد تبريز، شيروان، گرجستان و لرستان به عثماني تعلق گرفت. شاه عباس آنگاه براي دفع عبدالمؤمن خان پسر عبدالله خان كه شهر مشهد رامحاصره كرده بودرهسپار خراسان گرديد اما در تهران بيمار و بستري گرديد. عبدالمؤمن خان قبل از آنكه شاه عباس بهبود يابد ،‌مشهد را فتح نمود. به دستور او جمع بسياري از مردم مشهد كشته شدند و بسياري از اشياء نفيس موزه آستان قدس به غارت رفت. وي سپس بر نيشابور و دامغان تسلط يافت و از سوي خود حاكمي را در هر دو شهر نشاند. وي پس از آنكه شنيد شاه عباس قصد حركت به سوي خراسان را دارد مشهد را ترك گفت. شاه عباس چون بهبود يافت شورشهاي گيلان،‌گرگان و يزد را خاموش ساخت وآنگاه در اصفهان و قراباغ به استراحت پرداخت. در اين مدت هجوم اقوام ازبك ادامه داشت اما شاه عباس به خوشگذراني مشغول بود و چون سلطنت خود را در خطر نمي‌ديد برايش مهم نبود كه ازبكان مردم شهرهاي فتح شده را مورد آزار قرار مي دهند (!!) سرانجام مردم خراسان و هرات نمايندگاني نزد شاه عباس فرستادند و به او گفتند كه مردم آن مناطق از حملات مداوم ازبكان بستوه آمده‌اند. در اواخر سال 1005 هجري سرانجام شاه عباس عازم مشهد شد. وي در محرم سال 1006 هجري هرات را محاصره كرد و شش روز بعد توانست آن را فتح كند و خواهرزاده عبدالله خان را شكست سختي بدهد . از آن پس حملات ازبكان براي مدتي نسبتاً طولاني متوقف شد زيرا كه عبدالله خان در گذشت و پسرش عبدالمؤمن خان شش ماه پس از پدر به دست اميران ازبك به قتل رسيد.

فتح لارو بحرين شاه عباس در سال 1003 حكومت فارس را به الله وردي خان زرگرباشي سپرد. در اين زمان ولايت لار مطيع يكدسته از خوانين محلي بود كه ادعا داشتند از نوادگان گرگين پهلوان مشهور شاهنامه هستند. از سوي ديگر ولايات ميناب و گمبرون يا جرون (محل قديم بندرعباس كنوني) اسماً تحت فرمان اميران هرمز اما رسماً مطيع حكمران هند پرتغال بودند. بحرين نيز طبق قرارداد ايران و پرتغال به ايران تعلق داشت. اما برخلاف معاهده‌اي كه پرتغاليها در سال 926 هجري با شاه اسماعيل بسته بودند آنان مدتي بعد بحرين را از تصرف ايران خارج ساختند. در سال 1009 الله وردي خان ،‌براي مبارزه با پرتغاليها ابتدا خواين لار را كه مانع ارتباط مستقيم فارس از جانب جنوب شرقي با سواحل خليج فارس بودند و با پرتغاليها همكاري مي‌كردند، از ميان برداشت سپاهي را براي تسخير بحرين فرستاد. اين سپاه بعد از نيردهاي سنگيني سرانجام پيروز شد و بحرين رااز چنگ پرتغاليها بيرون آورد.

جنگهاي شاه عباس با عثماني

در سال 1011 هجري (1602 ميلادي) شاه عباس نيروي عظيمي در اصفهان فراهم آورد و چنين شايع كرد كه قصد رفتن به شيراز دارد. وي پيشاپيش سپاه قرار گرفت ولي چون سپاه از دروازه شهر بيرون آمد روي به قزوين نهاد. در آنجا فرماندهان سپاه فهميدند كه او قصد دارد به آذربايجان برود و با سپاهيان عثماني بجنگد. شاه عباس با سپاه آماده در سال 1011 هجري به تبريز حمله برد و پس از بازگرفتن آن به ايروان تاخت. ضمناً به الله وردي خان دستور داد كه او نيز از جانب خوزستان به بغداد حمله ببرد. الله وردي خان هم به سمت بغداد عزيمت كرد و آنجا را در محاصره گرفت اما قبل از فلتح آن شهر به امر شاه به ايروان احضار شد. شاه عباس سرانجام بعد از دو سال شهر ايروان را نيز فتح كرد. سردارد لشگريان عثماني در بغداد كه اوزون احمد نام داشت،‌پس از حركت الله وردي خان به ايران حمله آورد و حتي تا همدان پيش رفت اما در همدان به علت مقاومت سرسختانه مردم بسختي شكست خورد و همراه با بسياري از لشگريانش اسير شد. شاه عباس پس از آن الله وردي خان را روانة فتح شهر وان نمود و سرداري ديگري را براي فتح شهر قارص فرستاد و آنها آن دو شهر را به محاصره درآوردند. سلطان عثماني، سردار مشهور خود چغال اوغلي را با لشگري فراوان به سوي دو شهر وان و قارص روانه كرد. در اين هنگام شاه خود در تبريز بود وي با شنيدن هجوم سپاهيان چغال اوغلي با سپاه خود به آنها حمله كرد. در اين پيكار سخت بيست هزار تن از سپاهيان عثماني كشته شدند. چغال اوغلي از ميدان نبرد گريخت ومدتي بعد از غصه مرد. يكسال بعد (1015 هجري)‌شاه عباس پس از فتح گنجه،‌تفليس، باكو، شروان، شماخي، ديار بكر و موصل به پايتخت بازگشت. در سال 1017 هجري سلطان احمدخان صدراعظم خود مرادپاشا را با لشگري ديگر به جنگ با ايران فرستاد. مراد پاشا براي مدتي كوتاه موفق به تصرف شهر تبريز شد اما در اثر مقاومت مردم تبريز مجبور به رها كردن آن شهر شد و به خاك عثماني بازگشت. عاقبت در سال 1020 هجري (1611 ميلادي)‌بين ايران و عثماني صلح برقرار گرديد. دولت عثماني رسماً اعاده ولايات سابق ايران را به شاه عباس تصديق كرد و پادشاه ايران هم قبول كرد كه سالانه دويست بار ابريشم خام به استانبول بفرستد.